Micky is plomp en pragtig!

 

Micky, my Bantam-kruis-Silkie hen 

Elke oggend betree die trotse hoenderhaan die hoenderhok.   Saggies soen hy nege van tien henne. Maar van die tiende hoenderhen pluk hy ‘n veer. So gaan dit aan van dag tot dag…. die nege gesoende hoenders is bly, en die tiende hoender dra die pyn geduldig. 

Maar op die 14de dag  het die  hoenderhen nou genoeg van hierdie prosedure  gehad en sy skree vir die haan:  “Jy kom elke oggend breëbors  hier ingestap en soen  al die nege ander henne. Maar by my pluk jy  ‘n veer! Wat's jou plan?!“

Die haan fluister in haar oor: 

"Vir jou wil ek kaalgat sien, Skattie!"

::

Wanneer laas...?

.

Nou die dag sit ek op die stoep, beskou my tuin met al die voëltjies en insekte, net so besig met die lewe as al die motors wat verbygaan, êrens op pad na een of ander afspraak. Binne die huis het dit net so ywerig gegaan, stofsuiers en wasmasjiene wat raas en alles wat moet skoon kom voor die dag verby is.

Hier buite was dit effens toegetrek met ‘n ligte en aangename briesie.
.

Dit gebeur nie sommer dat ons net stilsit en toelaat dat die wêreld om ons verbygaan nie.

.

Hoekom nie?
.

Wat is so belangrik wat nie kan wag tot later nie? Hoekom moet die e-Pos onmiddellik beantwoord word? Moet ons rêrig al daardie artikels nou aanlyn lees? Al die boodskappe van andere, al die koerante en tydskrifte? Is dit nodig vir die Internet, televisie en radio om al die tyd aan te wees?
.

Gaan die lewe ons nie dalk verby wanneer ons ons gedagtes so super-besig hou nie? Ons mis wat in die pragtige wêreld om ons aangaan as ons gedurig oor die toekoms dink—wat ons moet doen, ons bekommernis oor wat dalk in die toekoms kan gebeur—of wat in die verlede gebeur het—wat ons verkeerd gedoen het of wat iemand anders verkeerd gedoen het, wat ons gesê het, of wat moes gebeur het.
.

Wanneer was die laaste maal dat jy ‘n stil oomblik ervaar het? Net gesit het in niks doen nie, na die see gestaar, gesien hoe die wind in die blare speel, na die voëltjies geluister het, gekyk hoe ‘n kers flikker of kinders dop gehou het terwyl hulle speel…?
.
 .

.
Hoekom dit nie vandag doen nie?

.

Aartappel-water vir jou plante

Hou die water waarin jy aartappels of pasta kook. Stysel-water moedig die grond aan om voedingstowwe af te skei. Maar moenie soutwater gebruik nie aangesien dit die plante skade kan doen.

::

Laurika Rauch - Lied Van Die Natuur

My hart kom affie plaas...

W&N waterverf op Bockingford 300gsm

’n Plaaspad in Tarlton (Gauteng, Suid Africa)

My hart kom affie plaas
daar waar die wind…
en die son…
en die stilte
my speelmaats was
~ Frede Schoeman

Hawerwortel - Salsify

Het jy al ooit van “hawerwortel” gehoor? In Engels is dit Salsify (Tragopogon porrifolius), ’n wortelgroente wat deel is van die perdeblom-familie (Dandelion). Hierdie groentesoort word deur baie mense as onkruid beskou en ek het dieselfde gedink toe ek dit in my tuin ontdek het. Dit is oorspronklik inheems aan die Mediterreense gebiede maar het al oral oor die wêreld versprei.

Hawerwortel lyk baie soos die Perdeblom (Dandelion), maar die saadbol is amper 10 maal groter as dié van die Perdeblom. En dit word 120 cm hoog, anders as die laag-groeiende Dandelion.

Hawerwortel staan ook bekend as die “oesterplant”, omdat dié wortel, wanneer gaar, se smaak aan oesters herinner. Dié wat weet, sê ook dit smaak soos aspersies of artisjokke, met ’n klapper-nasmaak.

Die blom van Hawerwortel voor dit sade vorm.

Die wortels lyk amper soos lang, dun witwortels (parsnips) met romerige wit vleis en ’n dik, bruin skil. Hawerwortel kan geskil, gekook en fyngemaak word en ook in soppe en bredies gebruik word. Skil die wortels, stoom vir 15 tot 30 minute en braai dan in 'n bietjie botter.

Dié groente is nie algemeen in Suid-Afrikaanse supermarkte of groentewinkels beskikbaar nie, maar dit is maklik om dit in jou groentetuin te kweek. Die beste tyd om dit te plant is van Maart tot Mei en in September. Pas-maats vir hawerwortel in jou groentetuin is wortels, blaarslaai, spinasie, bone en andyvie.

Lees meer hier oor hierdie groentesoort.

Jy is Hier in Hierdie Liggaam Omdat dit Jou Keuse Is

Jy wou die kans hê om hierdie heerlike kontras in tyd en ruimte te ondervind en met groot afwagting het jy gekom om te saam te skep met ander wat nastreef, om die proses van bewustelike gedenkswyse te verskerp. Wat, waar, wanneer en met wie is ook jou keuse.



.

Kruie kraai koning!

Foto vanaf Kruie Kraai Koning

Nadat ek 'n ruk terug 'n program op KykNet gesien het oor Antoinette Pienaar en Oom Johannes (al in sy 90's) wat in die Groot Karoo met kruie handel dryf, is ek totaal geïnspireer om weer 'n kruietuin te probeer aan die gang kry.

Foto vanaf Kruie Kraai Koning

Ek het hul webwerf, Kruie Kraai Koning, besoek en op wonderlike inligting oor kruie en hul genesende eienskappe afgekom. Ons almal wéét mos van kruie en wat hulle kan verrig, maar dis wonderlik om kruie te ontdek wat almal reg hier in Suid Afrika groei en dit nogal in Afrikaans.

Antoinette se storie begin toe sy in 2001 op kleinneef Jacques Pienaar se plaas Theefontein opgedaag het, ernstig verswak nadat sy serebrale malaria in Wes-Afrika opgedoen het. Dokters het aan haar gesê om maar reg te maak vir ‘n vroeë dood omdat haar lewer en niere baie skade opgedoen het.

Hier het sy vir Oom Johannes Willemse ontmoet en by Oom Johannes het sy geleer van veldkuns, veldkruie, kruiepreparate voorberei en lewe soos die ou mense gelewe het. Sy het eerstehands ondervind hoe die kruie haar organe versterk het en is nou volkome gesond. "Konvensionele medikasie neem in baie gevalle die werking van die geaffekteerde orgaan oor, maar kruie versterk die orgaan sodat hy self die werk kan doen. Kruie werk op fisiese sowel as emosionele vlak in die liggaam en verlig daarom ook simptome wat saam met post-traumatiese stres gaan,” sê Antoinette.

Ek self het 'n paar weke terug verkoue opgedoen met 'n geniesery en gehoesery wat na 'n week in longontsteking ontaard het. Right, dokter toe, kry die nodige antibiotika en iets vir die hoesery. Die antibiotika was baie sterk, dieselfde wat hulle sou toegedien het indien ek hospitaal toe is (het vir dokter gevra, asseblief, net nie die hospitaal nie!) Na 'n week was die antibiotika klaar en ek het nog nie beter gevoel nie. Kort-kort weer ernstig siek gevoel, kort-kort nog na asem gesnak en die hoesbuie was definitief iets om oor huistoe te skryf! Nog 'n week later was ek  ernstig bekommerd en het gewonder of ek weer moet terug dokter toe, veral aangesien ek nie meer so jonk is nie (het hierdie jaar 71 geword). En dan? Nog meer antibiotika? Nog meer hoesmedisyne? Dit het net nie vir my reg gevoel nie. Ek het daaraan gedink om Dischem toe te gaan en verskeie vitamines en gesondheidsrate aan te skaf, maar ek vertrou ook nie sommer allerhande sintetiese en chemiese goeters nie.

Ek het besluit om intussen, tot ek tot 'n besluit kan kom, baie water te drink en het 12 bakkies plein jogurt gekoop, een vir elke dag vir die volgende twee weke. Joghurt bevat mos natuurlike goeie bakterieë (lewende kulture) wat jou liggaam help om te herstel na die verlies van natuurlike bakterieë vernietig deur die antibiotika. Binne 'n week het ek beter begin voel - my asemhaling het terug gekeer na normaal (behalwe as ek êrens heen gehardloop het!), ek het nie meer "siek" gevoel nie en die hoesery het baie verminder.

Ek het ook op Kruie Kraai Koning se webwerf afgekom op 'n boereraat vir longontsteking en dis nou juis dít wat my laat besluit het om, vir die toekoms, 'n kruietuin te plant. Dit maak vir my heeltemal sin om die natuurlike roete van genesing te kies. Ek het ook groot geword in 'n gesin met 'n apteker vir 'n pa. Seer mangels is nie verwyder nie maar behandel met Rooi Aluin, wat dit laat krimp het en gesond gemaak het, oorpyn was behandel met lou-warm kasterolie en elke Vrydagaand was dit 'n eetlepel kasterolie-tyd. Vir 'n hoofpyn is ons gesê om water te drink en vars lug buite te gaan soek. Ek kan glad nie eers een doktersbesoek as 'n kind onthou nie (behalwe vir 'n gebreekte arm toe ek uit 'n boom geval het!). En dwarsdeur my twintigs, dertigs, en veertigs tot nou het ek nog nooit sommer pille gedrink nie. As gevolg voel ek dat my immuunstelsel baie sterk en gesond is en kon die longontsteking baie erger gewees het.

Foto vanaf Kruie Kraai Koning

Raat vir Brongitis, longontsteking en emfiseem

Neem vier takkies wilde-als, lengte vanaf die pols tot wysvinger, en een takkie wynruit, ook vanaf die pols tot die wysvinger. 
Neem nieshout, skraap een teelepel se waarde splinters met ‘n messie af. 
Plaas alles in een liter water, voeg 1 1/2 koppies suiker by en kook die mengsel op ‘n matige hitte vir 45 minute. 
Laat die stroopmengsel afkoel en gooi dit dan af in ‘n glasbottel wat jy in die yskas hou. 
Neem ‘n kelkie (Engelse “tot”) drie keer per dag. 

Gebruik die mengsel soos nodig. 

Groei wilde-als en wynruit in jou tuin, die plante is by sommige kwekerye beskikbaar.

Ek weet baie mense dink "self-medikasie" is gevaarlik en dat mens nie sommer alles moet glo wat jy hoor of lees nie, maar natuurlik sal ek elke plant se veiligheid en genesings-eienskappe deeglik navors voordat ek dit plant of gebruik.

.
En dalk sal ek een van Antoinette en Oom Johannes se "werkswinkels" bywoon - Die werkswinkels en verblyf vind plaas in the Groot Karoo, op Juriesfontein, 'n buurplaas van Theefontein. Die plaas is 'n uur se ry van Beaufort-Wes af, op 'n goeie grondpad. Antoinette en oom Johannes sal begin deur te vertel van die kruie wat op die vlaktes en in die klowe groei, waar hulle voorkom en hoe hulle medisinaal gebruik kan word. Daar sal aandag gegee word aan hoe die liggaam en die organe fisies weerspieël wat emosioneel in die mens gebeur en hoe die kruie nie net fisiese verligting gee nie, maar ook op emosionele vlak genesing bring. Dan sal hulle uitbrei en kortliks vertel van medisinale tuinkruie en hoe ‘n mens jou eie apteek in jou agterplaas kan plant. Dae 2 en 3 offer nog meer inligting en inspirasie voor almal mekaar groet en met hernuwe energie terugkeer na ons huise.

Sien jou daar!

'n Lys van Kruie om te plant (vir my eie inligting):

• Bergpatat help met gewigsverlies omdat dit die metabolisme stabiliseer.

• Bitterbos help om die lewer te ontgif en kan met sukses gebruik word vir mense wat lewerkanker, hepatitis en lewerkwale het.

• Dasbos en Balderjan help om nn verkoue uit te sweet.

• Dasbos en Karmedip help met blaasontsteking en ander blaasprobleme, asook prostaatprobleme aangesien dit verseker dat die blaas behoorlik geledig word.

• Dasbos en Klipgruis ontgif die liggaam en help met nierprobleme omdat dit die waterbalans in die liggaam reguleer.

• Dasbos en Renostertop versterk die longe in pasiënte met tuberkulose (TB).

• Dawidjie-wortel help met die geheue.

• Dermpoeier bestaan uit 14 verskillende soorte wortels wat op ‘n maalklip gemaal word en help met toestande soos spastiese dikderm, geïrriteerde dermsindroom, maagsere en hardlywigheid.

• Gifbolblare versnel die genesing van wonde en bedsere.

• Grashout verlig winde op die maag.

• Kalmoes help mense wat wil ophou rook deur rooklus meer hanteerbaar te maak.

• Kaneelbol stabiliseer bloedkondisies soos bloedduk, bloedsomloopprobleme en spatare, en cholesterol.

• Kankerbossie en Karmedip verlig die simptome van blaaskanker, prostaatkanker en kanker van die pankreas.

• KANKERBOSSIE, DIE KONING VAN KRUIE
  Kankerbossie is die kruie met die meeste streeksname, dit word in die Karoo Willekeur, Kalkoentjies of Gansies genoem,  in die Overberg word dit Keurtjies genoem en in die Weskus word dit Jantjie Berend. As n mens met ouer mense praat en vra watter kruie hulle die meeste gebruik het, is die antwoord meestal ‘Keurtjies’.
  
  
  Meeste kruie wat 'n mens gebruik, word gebruik vir 'n 3-maande periode, dan los 'n mens dit vir 3 tot 4 maande om die liggaam tyd te gee om die genesing verder te vat. Dit bly vir my interessant dat die moderne mens klaarblyklik vergeet het dat die menselike liggaam so ontwerp is, dat die liggaam homself keer op keer self kan genees. Dis hier waar Kankerbossie inkom, dit hou die immuunstelsel sterk en as dit sterk is, word al die organe ondersteun. Hierdie krui is al een wat jy jaar in, jaar uit kan drink, elke dag.
  
  
  Daar is onlangs baie navorsing gedoen oor Sutherlandia frutescence en wetenskaplikes het onteenseglik bewys dat Kankerbossie die immuunstelsel versterk en dat dit die hoof-kruie is om voorkomend kan drink. Mans hoef nie te wag om 40 jaar oud te word om Kankerbossie saam met Karmedip te drink om n gesonde prostaat te verseker nie en vrouens kan Kankerbossie saam met Katjie-3-Blaar gebruik om te help met die geweldige simptome van menopouse.
  
  
  Dis wetenskaplik bewys dat Kankerbossie TB en HIV pasiënte help met hulle geweldige gewigs-verlies, want dit help om pasiënte 'n eetlus te gee, asook met die bou van spiere, na 'n lang siekbed. Hierdie kruie help ook met angstigheid, die vloek van die moderne eeu, omdat dit die Kortisol vlakke in die liggaam verhoog. Kankerbossie het ook anti-inflammatoriese en anti-oksidant komponente en kan ook verligting gee vir mense met tipe 2 Diabetes. Hierdie kruie moet langdurig gebruik word, mens kan dit nie net vir 3 weke gebruik en dan tot die gevolgtrekking kom ‘dat die kruie nie werk nie’.
  
  
  As ‘n mens kruie gebruik, is 'n mens deel van die proses van jou genesing, want jy moet toegewyd wees om te onthou om dit daagliks te gebruik, dit gereeld voor te berei en ook emosioneel betrokke te word met jou fisiese herstel. Toe ek begin kruie gebruik, het ek begin leer om te luister na my liggaam en besef elkeen van ons ken ons liggame die beste en deur bewus te wees van hoe jou liggaam werk, so kan jy voorkomend te werk gaan.
  
  
• Katjiedrieblaar help met hormoonbalans, premenstruale-sindroom (PMS), menopouse en warmgloede. Kan met groot sukses gebruik word in die plek van hormoonvervangingsterapie. In kombinasie met kankerbossie kan dit gebruik word om die immuniteit van kankerpasiënte te verbeter.

• Kraalbos versterk die kopvel sodat dit verhoed dat hare uitval en die teruggroei van hare stimuleer. Dit verbeter ook algemene kondisie van hare.

•  Knoffel – Koning in jou tassie van winter-doepas
  Die winter is die tyd dat die imuunstelsel oortyd moet werk om al die verkoues, griep en brongitis hok te slaan en hier is organiese knoffel 'n uitstekende bondgenoot. Rou knoffel, knoffel in sop, knoffel saam met Dasbos en Klipkruie help om die liggaam sterk te hou deur die wintermaande.
  
  
  Die meeste knoffel wat mens in supermarkte koop, word ingevoer uit China uit, waar dit baie keer geneties gemanupileer word om min of meer almal dieselfde te lyk en bestraal word om te voldoen aan invoer vereistes. In die Karoo, naby die klein dorpie Loxton, is Johan Scholtz al n paar jaar besig om organiese knoffel te verbou. Ek het dit onlangs begin gebruik en ek kon nie die verskil glo nie! Die knoffel smaak anders, “lewendig”, sou ‘n mens dit kon noem. Ek is baie gelukkig dat ek so naby die knoffellandery woon, want ek sal van nou af sorg dat ek nie sonder hierdie bondgenoot is nie. Johan se tel nr is 0533 813 905 en sy e-pos adres is elandshcoltz@gmail.com.
  
  
  Onder Boererate, is daar ‘n resep vir gout en artritis, waar ‘n mens 1kg knoffel gebruik en hier is ‘n geleentheid om organiese knoffel te gebruik. Trouens, dit is noodsaaklik om organiese knoffel te gebruik, as jy knoffel medisinaal gebruik.
  
  
• Kruitjie-roer-my-niet verlig tenniselmboog, heupprobleme en verstuite gewrigte. Dit is uiters giftig en moet slegs uitwending en met groot versigtigheid gebruik word.

• Lukwartboomblare en Rooivergeetwortels verbeter suikervlakke in diabetes-leiers wie terselftertyd ‘n gesonde dieetprogram volg.

• Manskruie verminder impotensie.

• Manskruie en Vrouekruie kan help vir mense wat sukkel om swanger te raak.

• Oogbossie help met oogprobleme soos oë wat baie water, asook met katarakte.

• Oondbos verlig hoofpyn, gewoonlik in kombinasie met ander kruie wat waarskynlik die hoofpyn veroorsaak.

• Rooivergeetwortels en Jakkalsbos help met hartprobleme, veral na hartomlynings aangesien dit bloed versterk en die orgaan help om trauma te hanteer.

• Velpoeier help met ekseem, psoriase, gordelroos en kopluis.

• Vlak-grashout is ‘n vinnige maar sterk manier om van ‘n verkoue ontslae te raak.

• Wildepampoen verlig rugpyn.

• Wynruit, Wilde-als en Nieshout genees longkwale, asma en brongitis.

(Vanaf Kruie Kraai Koning)

Jy Kies Jou Skeppings Nes Jy Jou Gedagtes Kies

Jou liefdevolle, innerlike mens-wees offer leiding in die vorm van emosie. Dink 'n goeie of slegte gedagte en jy voel 'n goeie of slegte emosie. Besluit jy om jou gedagtes te verander, dan verander die emosies en die skeppings. 

(Neem meer besluite elke dag.)

.

'n Plan B

Drome is my vlug

Ek sit nou hier en dink aan die verganklikheid van die lewe - en die ouderdom. Dis nog nooit juis iets waaraan ek aandag gegee het nie. Mens word ouer, jy kan minder doen, jou vel is meer verrimpeld (en nog meer!), en daar is ’n paar skete en pyne. Gelukkig is ek nog vol energie, het goeie gesondheid (was laas in die hospitaal met die geboorte van my dogter 47 jaar terug) en my brein is nog so skerp soos ’n naald. My geheue ook.

Waaroor dit nou eintlik gaan is die feit dat ek artritis ontwikkel het in my duime. Ek sukkel om ’n speld van die lessenaar af op te tel en het so nou en dan pyn, veral in die winter. En daar’s swelsel. En ’n knopperige been wat ek net bokant elke duim kan voel. Andersins is daar nie probleme met my hande (of duime nie), ek kan nog goed soos bottels en allerhande dinge perfek hanteer en optel (oopmaak is nie meer so maklik nie en aartappels skil is baie moeilik) en ek kan nog my verfkwas en potlood vashou. En ek kan nog (vinnig) tik op my rekenaar se sleutelbord. Dit verg min duim-verbruik.

Nou hier’s die ding - wat gebeur die dag as ek nie meer my verfkwas kan vashou nie? As ek nie meer kan teken of skilder nie? As ek nie meer in my Joernale kan skryf nie? Dis waaruit my lewe bestaan - skilder. En tuinmaak. En herinneringe neerskryf. En wat gebeur die dag as ek nie meer daai dinge kan doen nie? Dis mos dan nou tyd om vooruit te dink en te besluit wat ek gaan doen indien so iets gebeur.

Nou, my pa het altyd gesê, moenie die bobbejaan agter die berg gaan haal nie. Maar my geaardheid neig bietjie na vooruit beplan, bietjie van ’n “control freak”, alles het ’n plek en alles moet reg wees. Daar’s altyd ’n plan B ingeval dinge bietjie verkeerd loop. En wat ek nodig het is ’n plan B.

Maar voor ons by Plan B uitkom, eerste van alles, ek glo in die doktrine van Louise Hay, dat al ons siektes en skete vanaf ons gedagte-patroon afkomstig is. En in haar boek “Heal Your Body with your Mind” is die oorsaak van artritis in ledemate as volg : “Arthritis in joints represents changes in direction in life and the ease of these movements.” Reg. Dit verstaan ek. Ons is nou op die ouderdom (ek is hierdie jaar 71) waar ons afgetree het en in die proses is om ons plot, waar ons al 42 jaar woonagtig is, te verkoop en kus toe te verhuis. Dis ’n groot verandering. Daar’s gedagtes van my tuin, al my diere, my hoenders, te veel goed in ’n groot 3-slaapkamer huis om saam te neem en wat van alles gaan word.

Die nuwe gedagte-patroon om aan te leer, volgens Louise, is, “I easily flow with change. My life is Divinely guided and I am always going in the best direction.” Lees weer, “Best direction”, nie “right direction” nie. My pa het ook altyd gesê, alles gebeur vir die beste. Mens kan nooit sê watter besluit is reg of verkeerd nie, dis net ’n besluit, maar wat jy met die besluit doen is wat belangrik is. En nou die dag het ek ook afgekom op hierdie pragtige gesegde : ♥ “I am not sad because it is over, I am smiling because it happened.”

I am smiling because it happened

Al my herinneringe is veilig, ek sal vir ewig dankbaar wees vir die lewe wat ek hier gehad het, die diere wat ek lief gehad het en wat vir my lief was, al die ondervindings en al die lief en leed. So, van hier af beweeg ek met gemak vorentoe in die beste rigting wat ek kan. En koebaai artritis.

Nou vir Plan B. Sonder artritis gaan ek nog verf en skilder en teken en skryf totdat ek ’n honderd jaar oud is. Ek gaan nog nuwe saadjies saai en plantjies in ’n stukkie grond plant, al is dit net in ’n potjie of twee. Ek gaan kaalvoet op die strand loop en skulpe optel, ek gaan saam met my dogter en kleinkinders rond kerjakker en nuwe dinge sien, nuwe dinge leer en nuwe dinge doen. En dit alles met ’n dankbare gevoel vir dit wat ek nog het wat perfek is.

Pienk en pers verwondering

My Krismisroosblomme het verbete geklou dwarsdeur die winter maar skielik was hulle definitief op hul laaste. Ek het die laaste paar blomme gepluk, in bietjie water gesit, nog ander opgehang om droog te word en ‘n paar in ‘n mandjie gepak om ook droog te word.

Al ooit gesit en wonder hoe kry jy die blomkleure van krismisrose (Hydrangeas) na jou sin (pienk of blou)? Die kenners sê blom kleur word beïnvloed deur die grond:

1) Suurgrond gee donkerblou blomme – Dit kan aangehelp word deur 'Shake and Grow Blue' toe te dien of eierdoppe in die grond te werk.

2) Alkaliese grond gee pienk/rooi blomme – Dit kan aangehelp word deur 'Shake and Grow Pink' of landboukalk toe te dien. Onthou net dat die grond toestand nie “oornag” verander kan word nie, so begin dus reeds in die winter maande met jou toediening. (Wit blomme se kleur kan nie verander word na pienk of blou nie.)

Maar nou verstaan ek nie hoe is dit dan dat ek beide pienk en pers blomme aan een bos het nie!

::

Kruie in die tuin

Ek het nie 'n kruietuin nie. Wel, nie 'n gedeelte spesiaal vir kruie nie. Wens ek het een gehad. Maar ek het darem 'n paar "kruie" hier en daar, soos Bulbine frutescens, 'n wonderlike vetplant wat vir baie doeleindes gebruik kan word. Die vars blare is vol van 'n jellie-agtige sap wat uitstekend is vir brande, blase, veluitslag, insektebyte, gekraakte lippe, aknee en koorsblare. Breek net 'n blaartjie af en smeer die jellie aan die geaffekteerde plekke.

Afrikanertjies in 'n bedding in my tuin

Afrikaners (Marigold - Tagetes erecta familie) is nog 'n blomplant wat geklassifiseer word is a krui; die blomme kan in slaaie gebruik word en die blomme en blare werk goed in potpourri-sakkies om insekte weg te hou. Kakiebos, wat ook familie van die Afrikaner is, is onmisbaar as 'n insekverdrywer. Ek trek nooit Kakiebos uit wanneer ek hulle in die tuin sien nie, ek is mal oor die reuk van die blare en die wortels beskerm die grond teen allerhande skadelike insekte.

Kakiebos in my tuin - ruik jy hoe heerlik dit ruik?!

Kappertjies tussen my Hydrangeas

En natuurlik kan g'n tuin sonder Kappertjies wees nie! Die kleurvolle eenjariges is maklik om te groei en heeltemal verniet na jou eerste plantjies geplant is, want as jy nie die blomme pluk nie, maak die plant honderde saadbolletjies wat jy kan vergader om te plant in die jare wat volg. Ek hou myne in a bottel en elke jaar plant ek dosyne, wat net nog meer sade maak.

Die blare, wat 'n effense peperige smaak het, is heerlik in slaaie en so ook die blomme. Maal die gekapte blare saam met sout, chillies en knoffel tot dit 'n smeer vorm. Voeg by souse of ander disse vir 'n heerlike smaak. Die blare is hoog in Vitamin C en is ook 'n sterk antibakteriese middel. Was die Kappertjie blomme en voeg by slaaie of poedings - dit bevat 'n heerlike soet nektar binne in.

'n Lavenetlbossie in my tuin

Laventel is ook ‘n wonderlike plant om in jou tuin te hê. Behalwe die feit dat dit pragtig blom en heerlik ruik, is daar soveel dinge waarvoor dit gebruik kan word. Ek het op hierdie oulike insekweerder resep afgekom van Naomi op suidersterre.co.za :

Bestandele
Droë laventel takkies met blommetjies.
Wit asyn.

Metode 
Breek die blommetjies van die laventel takkies af en gooi in `n bottel. Gooi dan genoeg wit asyn in die bottel om die blommetjies toe te maak en die bottel vol te maak. Laat staan eenkant vir twee weke om te trek. (Ek sit sommer van die takkies ook by wanneer ek myne maak.)

Gooi die mengsel deur `n lap om die aftreksel te kry.

Gebruik `n stukkie watte of `n kurk prop om die mengsel op die areas te plaas waar jy die muskiete wil weghou.

Laventel kan ook self opgehang word om insekte weg te hou. (Bind dit vas met ‘n mooi pers lint en hang aan jou bed se kopstuk.)

Almal van ons sukkel maar van tyd tot tyd met lastige insekte in en om die huis. Maar om op ’n natuurlike manier van dié plae ontslae te raak, is nog die beste :

• Sprinkel pepermentolie vir insekte in die huis.
• Gebruik pietersieliesap of gekneusde pietersielieblare om lastige insekte weg te hou.
• Vars óf gedroogde koljander ontmoedig insekte.
• Gedroogde gousblomblare, gemeng met kakiebos, is ’n uitstekende insekweerder.
• Sit droë salieblare in jou kaste om insekte uit te hou.
• Prakseer ’n doeltreffende inseksproei uit vlierblaaraftreksel.
• Hang sakkies droë koorskruid in jou kaste.
• Maak ’n insekweerder van kappertjiesaadaftreksel.
• Kneus marjoleinblare om insekte af te weer.
• Gooi takkies roosmaryn op die kaggel of braaivleisvuur.
• Maak ’n inseksproei van ’n gekneusde knoffelhuisie, ’n klein, gekapte ui, 1,25 liter water en 12,5 ml skottelgoedseep. Laat ’n uur lank trek voor gebruik.
• Plant sitronellamalvas, laventel en salie, of inderdaad enige plant met ’n skerp geur.

‘n Kruietuin is nie alleen ‘n aangename stokperdjie wat vir ons geld spaar nie, dit is ook goed vir ons algemene welstand. Buiten dat kruie die beste smake in al jou gunsteling disse na vore bring, is kruie ook propvol antioksidante en noodsaaklike voedingstowwe.

So, volgende op my lys is 'n kruietuin propvol Roosmaryn, Tiemie, Basiel, Pietersielie, Salie, Kruisement, Knoffel en Gemmer, net 'n paar van my gunsteling kruie.

Kaalvoet in die reën

Na die eerste heerlike reën van die seisoen, is dit vandag 'n pragtige blou, koel somersdag en my gedagtes gaan terug na my jong dae in die laat 1950's toe ons as kinders na elke reënbui buite in die waterpoele gaan speel het, kaalvoet en sonder sorge. Uitbundig gelag en mekaar met die water bespat en dit het nie saak gemaak dat ons vol modder geword het of dat ons klere besmeer was nie (daar was mos ordentlike "Surf" in daardie dae) - en in daardie dae is ons gedurig aangemoedig om buite te gaan speel.

.

En eintlik het ons nie 'n ander keuse gehad nie - geen TV, geen rekenaars en geen selfone of X-box nie, ons moes ons self vermaak. Hop-skotch, kennetjie, leap frog, draadkarretjies wat ons self gemaak het en rond gestoot het op "dorpstrate" wat ons in die sand gemaak het, vlieërs gevlieg, bome geklim en gespeel ons is Tarzan, veldblommetjies bymekaar gemaak om huistoe te vat vir Ma is maar 'n paar van die goed waarmee ons onsself besig gehou het.

En dis hoe ek vroeg vanoggend gevoel het, lus om kaalvoet in die poele water te plas. Of 'n vlieër in die sterk briesie te vlieg. Ek het my pantoffels in die huis gelos en kaalvoet oor die gras geloop na die reënmeter om te sien hoeveel ons gehad het. Gisteraand se stormagtige 28mm reën het die aarde goed gedoen, en my siel ook. Dis sommer asof al die spinnerakke weg gewas is tesame met die verskriklike hitte wat ons die afgelope weke ondervind het. Die dor aarde verdor sommer jou menswees ook, maak dat jy lus is vir niks. Ek kon aan niks kom nie en was net so verlep soos my Krismisrose. Maar nou staan hulle almal weer regop, verfris na daai hemelse water en

Ek wil dans
kaalvoet in die reën.
wil die druppels tel
een vir een.
Die reuk van grond nat,
water wat teen die ruite spat.
Die weer se gedonder,
God se wonder.
Dan raak dit binne stil,
en laat die prag
die leemte vul.
Weg al die kommer
en seer
dan breek die strale deur.
Aangehuppel
oor die laaste druppel.
Dit lag binne my
skoongewas en vry!
- Van Graan

Wense vir vandag en 2017

Vandag, op hierdie laaste dag van 2016

… wil ek graag ’n mooi gedig lees.

Wil ek graag ’n mooi prentjie sien.
Wil ek graag inspirerende musiek luister.
Wil ek graag iemand merkwaardig ontmoet.
Wil ek graag ’n paar verstandige woorde sê.

My wens vir jou is dat jou 2017 gevul sal wees met LIEFDE, VREUGDE en INSPIRASIE en dat jy elke dag 'n mooi gedig sal lees, 'n mooi prentjie sal sien, na inspirerende musiek sal luister, iemand merkwaardig sal ontmoet en verstandige gedagtes sal hê en mooi woorde sal uitspreek.

Gelukkige Nuwe Jaar!

.

'n Eko-vriendelike tuin

Wanneer laas kon jy ‘n skoenlapper se pragtige kleure bewonder? Of 'n by waar hy naarstigtelik besig is om stuifmeel bymekaar te maak? Lanklaas? Waarskynlik, want deesdae word alles mos bespuit met al wat gif is. Selfs heuningbye word bedreig.

Help 'n by in nood!

Waarvan ons en ons nageslag gaan lewe as heuningbye en skoenlappers van die aarde af verdwyn, is ‘n ope vraag. Naas water en suurstof, is bye en skoenlappers onmisbaar vir oorlewing, want daar is niks wat die bestuiwingsfunksie so kan vervul nie, en niemand kan daardie funksie by hulle oorneem nie. Die goeie nuus is dat ons kan tuinmaak om skoenlappers en bye te lok. Omdat die huidige habitats en voedselbronne minder word, moet ons bestaande bye-vriendelike plante beskerm en in stand hou deur meer bye-vriendelike plante aan te plant.

Hoewel bloekombome indringers kan wees, is hulle baie belangrik as 'n voedselbron vir ons inheemse bye. Die doel is om, deur goeie bestuur, bloekombome te behou as voedselbron vir ons bye.

Grondeienaars moet die spesies en ligging van bloekombome op hul plase identifiseer. Dié sonder bloekombome kan dit oorweeg om sekere nie-genoteerde spesies (bv.E. ficifolia of E. gomphocephala) te plant waar hulle nie waterbronne bedreig of 'n indringingsgevaar stel nie. In ‘n eko-vriendelike tuin is daar nie plek vir insektedoders nie. Of dit nou ‘n kontakdoder of ‘n sistemiese middel is, los dit. Aan die begin sal dit dalk moeilik wees, want die natuurlike vyande sou lankal die wyk geneem het omdat daar nie kos is nie. Ek kan nie onthou wanneer laas ek insekdoders in my tuin gebruik het nie. Nou die oggend sit ek en luister na die voëlgeluide. Ek besef toe dis omdat ek nie meer gif spuit nie dat hier meer goggas is, en omdat hier meer goggas is, is hier meer voëltjies, want hier is genoeg kos om te oorleef en kleintjies groot te maak.

Wanneer daar insekte in jou tuin is, is daar liefde in die lug! In die insekwêreld word klanke en geure dikwels gebruik om ’n maat te vind—wat nie ’n maklike taak is as jou lewensduur net ’n paar weke is en daar maar min voornemende maats in die omgewing is nie.

Insekte speel ’n noodsaaklike rol in ons daaglikse lewe. Trouens, ongeveer 30 persent van die voedselsoorte wat ons eet, is afhanklik van bestuiwing deur bye, waarvan die meeste wilde bye is. Maar bestuiwing is net een van die nuttige take wat insekte verrig. Insekte hou die aarde skoon deur middel van ’n doeltreffende herwinningstelsel wanneer hulle dooie plant- en dieremateriaal in bruikbare vorme omsit. Sodoende word die grond vrugbaarder gemaak, en voedingstowwe wat vrygestel word, kan dinge laat groei.

Wyfiepouoogmotte vind ’n maat deur ’n reuk af te skei wat so sterk is dat ’n mannetjie byna 11 kilometer daarvandaan die wyfie kan vind. Sy sensitiewe voelers kan ’n enkele molekule van die reuk waarneem.

Krieke, sprinkane en sonbesies verkies om hulleself hoorbaar te maak. Selfs die mens kan die minnesang van die sonbesie hoor wanneer hy sy hele liggaam in ’n klankbord verander. ’n Groot groep sonbesies wat besig is met hofmakery, kan meer geraas as ’n lugboor maak!

Drolpeer - Dombeya rotundifolia - foto vanaf Veldwagter

Halleria lucida langs 'n ou stomp en Vuurpyle

Maar dit gaan nie net oor die gebruik van gifstowwe nie. Ons kan heelwat doen om ons tuine meer aanloklik vir die veervolk te maak. Daar is heelwat plante wat veral skoenlappers kan terug lok tuin toe, soos die Koraalboom (Erythrina lystemon), die Notsung, ook genoem Fuschia, (Halleria lucida), en die Drolpeer (Dombeya rotundifolia). ‘n Goeie keuse vir tussen klippe of op ‘n rotstuin is die Crassula perfoliata. Ander plante is die Sonbekkiebos (Metarungia longistrobus), Fynblaarrooihout (Ochna serrulata), en die Wilde-pynappel (Eucomis Comosa, Eucomis autumnalis en die Eucomis humilis). Al die vuurpyle (Kniphofia) variëteite, Makhaya bella, Freylinia tropica, Juncus effesus en selfs die Varkoor wat hou van skaduwee en baie water. Geniet die skoenlappers wat terugkom en onthou -- ‘n ruspe is net ‘n skoenlapper wat nog nie vlerke gekry het nie!
- Sommige van die inligting vanaf 'Kormorant'